Żeby przewidzieć, kiedy samolot się rozbije

Od poniedziałku do środy na Politechnice Opolskiej o zmęczeniu metali dyskutowało około 50 naukowców z USA, Włoch, Finlandii, Niemiec, Francji, Ukrainy, Czech, Hiszpanii, Indii, Bułgarii, Węgier, Szwecji, Kanady, Chin, Japonii, Grecji, Anglii i Polski.

- Do dziś nie ma dokładnych metod badawczych, które mogłyby dać nam odpowiedź na to, jak długo i ile obciążeń wytrzyma dany podzespół, urządzenie czy maszyna - mówi prof. Adam Niesłony
z Katedry Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn Wydziału Mechanicznego Politechniki Opolskiej. - Oczywiście mówię to
w dużym uproszczeniu. Chcemy wiedzieć, jak długo i jakie obciążenia wytrzyma np. przęsło mostu, szyna kolejowa, skrzydło samolotu, samochód, różne inne maszyny, Wszędzie tam, gdzie dochodzi do zmiany obciążeń w czasie, dochodzi do zjawiska zmęczenia materiału. My przy pomocy stosownych obliczeń chcemy uzyskać odpowiedź na pytanie, jak długo dany podzespół może bezpiecznie funkcjonować i kiedy nastąpi moment, gdy trzeba go serwisować bądź wymienić na nowy - tłumaczy.

Prof. Niesłony dodaje, że te zjawiska naukowcy chcą poznać
i opisać matematycznie, by w przyszłości, konstruując cos nowego, móc powiedzieć, kiedy urządzenie przestanie działać, kiedy pojawi się np. pęknięcie. - Czasem to pęknięcie może być całkiem spore, ale urządzenie może nadal bezpiecznie funkcjonować - mówi prof. Niesłony. - Dla przykładu podam, że samoloty często są poddawane kontroli i często są popękane,
a mimo to bezpieczne. Bowiem określony rodzaj i wielkość szczeliny nie zagraża bezpiecznemu jego funkcjonowaniu.

Prof. Niesłony dodaje, że w np. w statkach dopuszczalne są nawet półmetrowe rysy. - Chodzi tylko o to, by wiedzieć, kiedy ta rysa zacznie być niebezpieczna, po to, by zadziałać w porę - podkreśla. - Trzeba to wszystko obliczyć z uwzględnieniem wszelkich obciążeń i sporządzić odpowiednią symulację.

Wykłady, prelekcje i dyskusje trafią do monografii, jaka będzie pokłosiem spotkania. Niektóre znajdą się w międzynarodowych publikacji naukowych. Międzynarodowe kolokwium na temat "Zmęczenia metali" zorganizował prof. Ewald Macha, mechatronik
z Wydziału Mechanicznego Politechniki Opolskiej.

źródło: UO